Tuy nhiên, cùng với những bất cập tồn tại, sự trầm lắng của thị trường bất động sản, công tác đấu giá QSD đất khó có thể đạt mục tiêu đã đề ra trong năm 2013. Đó là phản ánh của các địa phương đối với đợt giám sát của Thường trực HĐND TP Hà Nội về tình hình thực hiện nhiệm vụ kinh tế - xã hội (KT-XH) năm nay.

Một phiên đấu giá quyền sử dụng đất tại quận Hà Đông. Ảnh: Tuấn Khải

Không đạt tiến độ đề ra

Tại đợt giám sát của Thường trực HĐND TP Hà Nội về tình hình thực hiện nhiệm vụ KT-XH năm 2013, bên cạnh một số quận, huyện như Long Biên, Tây Hồ, Đông Anh, Đan Phượng, Phúc Thọ có kết quả đấu giá QSD đất đạt 60-90% kế hoạch, hầu hết các địa phương đều gặp nhiều khó khăn trong triển khai công tác này. 

Theo lý giải của Sở Tài nguyên và Môi trường, tiến độ đấu giá QSD đất chậm không phải là khó khăn riêng của Hà Nội mà là tình hình chung của nhiều tỉnh, thành phố trong cả nước. Nguyên nhân là thị trường bất động sản đang trong giai đoạn trầm lắng, giá giao dịch sụt giảm, thiếu sức hút đối với nhà đầu tư. Không ít dự án đã tổ chức bán hồ sơ nhưng không có đủ số người tham gia theo quy định. Trong đó, huyện Mỹ Đức có 4 phiên, huyện Sóc Sơn có 1 phiên và 1 phiên đấu giá nhà chuyên dùng do Sở Xây dựng tổ chức. Đáng lưu ý là xuất hiện tình trạng người trúng đấu giá nợ đọng tiền sử dụng đất, nhiều dự án phải hủy kết quả và tổ chức đấu giá lại cũng là những nguyên nhân khiến công tác này không đạt kết quả đề ra. Thêm vào đó, theo phản ánh của các địa phương, nguyên nhân khiến công tác đấu giá đất chậm phải kể đến là các diện tích lớn, thuận tiện đã được đấu giá hết. Phần còn lại là đất xen kẹt, diện tích nhỏ, vị trí không thuận tiện nên khó thu hút nhà đầu tư.

Nguy cơ hụt thu ngân sách

Tại đợt giám sát của Thường trực HĐND thành phố, hầu hết các địa phương đều cho rằng, việc thiếu hụt các nguồn thu quan trọng từ đất là nguyên nhân chính khiến công tác thu ngân sách không đạt kế hoạch đề ra. Để tháo gỡ vấn đề này, nhiều quận, huyện, thị xã đề nghị thành phố phân cấp, giao quyền chủ động hoàn toàn cho địa phương thực hiện đấu giá QSD đất đối với những diện tích dưới 5.000m2 và ủy quyền cho UBND các huyện, thị xã được ban hành quyết định thu hồi quỹ đất phục vụ đấu giá. Bí thư Quận ủy Hà Đông Phạm Khắc Tuấn lưu ý, quá trình thuê tư vấn xác định giá khởi điểm khu đất đấu giá hiện đang thực hiện khá chậm. Bên cạnh đó, việc xác định giá khởi điểm cũng cần cân nhắc sao cho phù hợp với điều kiện thực tế của thị trường tại khu vực bởi đây là yếu tố hết sức quan trọng bảo đảm thành công của phiên đấu giá QSD đất. 

Trước nguy cơ hụt thu ngân sách từ nguồn đấu giá đất, các thành viên Đoàn giám sát HĐND TP phân tích, ngoài sự chậm trễ trong triển khai đấu giá, một nguyên nhân hết sức quan trọng làm ảnh hưởng đến tiến độ đấu giá QSD đất hiện nay là tình trạng người trúng đấu giá nợ đọng tiền sử dụng đất còn nhiều. Ngân sách thành phố hụt thu có nguyên nhân là các địa phương chưa thu đúng, thu đủ, thu kịp thời các khoản, trong đó có phần khá lớn từ tiền sử dụng đất. Tại các buổi làm việc, Đoàn giám sát yêu cầu các sở, ngành tập trung tháo gỡ vướng mắc về thủ tục quy hoạch, đầu tư, đất đai cho các quận, huyện; xây dựng giá khởi điểm phù hợp với điều kiện thực tế của thị trường, bảo đảm việc tổ chức đấu giá thành công.

Thành phố cũng đưa ra nhiều biện pháp tháo gỡ vấn đề này trong đó yêu cầu các đơn vị phải khẩn trương đấu giá hết các dự án quy mô từ 5.000m2 trở lên đã hoàn thành đầu tư hạ tầng kỹ thuật. Đối với những dự án đầu tư đã phê duyệt nhưng chưa được bố trí vốn thực hiện dự án tại các quận, huyện ven đô thì được phép chuyển từ hình thức đấu giá quyền sử dụng đất sang đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất để tăng nhanh nguồn thu ngân sách, giảm áp lực bố trí vốn đầu tư hạ tầng khu đất đấu giá. Trong bối cảnh kinh tế khó khăn hiện nay, nhiều thành viên Đoàn giám sát cảnh báo các địa phương khi xây dựng kế hoạch, chỉ tiêu KT-XH phải bám sát thực tiễn, chú trọng phát triển đồng bộ các ngành, nghề khác, phát huy tối đa các thế mạnh từ đất nhưng không nên có tâm lý trông chờ, ỷ lại hoàn toàn các nguồn lực từ đất bởi tài nguyên đất đang đứng trước nguy cơ cạn kiệt.